Trước trận chung kết Champions League mùa giải 2013/2014 trên đất Bồ Đồ Nha giữa Real Madrid và Atletico Madrid, thay vì tỏ ra thái độ tự tin thì các ngôi sao bên phía đội bóng áo trắng lại không ngần ngại tâng bốc đối thủ. Và thực tế ai cũng biết, HLV Ancelotti cùng các học trò đang sử dụng đòn tâm lý chiến trước Atletico Madrid nhằm khiến họ sập bẫy. Dẫu vậy, đòn tâm lý chiến luôn có hai mặt hay nói đúng hơn là giống như con dao hai lưỡi.

Điểm mạnh

Nói đến đòn tâm lý chiến trước những trận đánh lớn tại Châu âu vào thời điểm hiện tại thì người hâm mộ cùng giới chuyên gia không thể không nhắc đến Mourinho, người được mệnh danh là ông Vua tâm lý chiến. Bản thân chiến lược gia huyền thoại Alex Ferguson cũng phải ngậm ngùi thừa nhận rằng:”Không dại gì đấu khẩu với hắn ta (Mourinho).” Và trong suốt chặng đường cầm quân, Mourinho luôn lấy đòn tâm lý chiến làm vũ khí lợi hại để khiến đối thủ “mù mịt” hoặc thậm chí làm đối thủ suy yếu về mặt tinh thần.

Mourinho là Vua tâm lý chiến. Ảnh: Internet

Nghệ thuật của Mourinho không chỉ đơn giản là ghi nhớ và toan tính như những báo cáo phân tích các đối thủ của ông. Nó được biểu đạt bởi khả năng ngôn ngữ đặc biệt của ông, mà ví dụ điển hình là quãng thời gian Mourinho làm việc ở Inter. Ông biến Inter từ đội bóng “hiền hòa” nhanh chóng trở thành một thế lực thực sự nhờ vào sự kiêu hãnh, bất cần và thậm chí ngạo mạn. Và thế rồi ông đưa Inter đến với mọi thành công.

Miệng lưỡi ấy được hỗ trợ bởi thần thái của một người Bồ Đào Nha tinh quái điển hình và cực kỳ bất cần, thậm chí đến mức coi thường những quy ước ứng xử của nghề HLV. Mourinho có thể chỉ trích rằng lối chơi của đối thủ quá tiêu cực, dù ông là một bậc thầy của bóng đá tiêu cực. Mourinho có thể lá mặt lá trái đến lật lọng: Hôm nay ông bảo rằng mình tôn trọng Wenger, nhưng ngày mai lại bảo đó là một chuyên gia thất bại, và ngày kia lại phủ nhận những lời mình đã nói. Ông chỉ cần những lời nói của mình luôn phải thật cay độc và tàn phá sự tự tin của đối thủ. Đó không hẳn là một phương pháp được hoan nghênh, nhưng nó thực sự có hiệu quả.

Nói một cách đơn giản, tâm lý chiến luôn là vũ khí sắc bén nếu được sử dụng một cách tinh khôn đúng thời điểm. Khả năng phát huy tác dụng là rất lớn bởi thường sẽ khiến đối thủ mất phương hướng, nhận định sai lệch, đánh mất tinh thần và thậm chí tự ngạo mạn về bản thân. Hình mẫu Mourinho được xem như công thức thành công cho đòn tâm lý chiến dù không phải lúc nào nó cũng thành công. Dẫu vậy, từ Porto, Chelsea, Inter và Real Madrid dưới sự chỉ đạo của Mourinho đều không thể thiếu hương vị khẩu chiến. Nhiều lúc, công thức ấy còn khiến cả cánh báo chí trở nên điêu đứng.

Đặc biệt, đòn tâm lý chiến nhiều lúc còn giúp chính đội bóng của họ thành công. Chẳng hạn như Liverpool mùa này, HLV Rodgers từng bảo với các học trò hãy xem chức vô địch Premier League như một giấc mơ, hãy nghĩ về nó khi ngủ nhiều hơn là khi thức vì trong bóng đá, đích đến không phải như điền kinh hay đua xe đạp, VĐV không đơn giản cứ nhìn về nó mà phải vượt qua 38 chặng đường. Và nếu may mắn hơn thì Liverpool đã vô địch Premier League.

Điểm yếu

Mourrinho là biểu tượng của sự thành công khi sử dụng đòn tâm lý chiến. Nhưng chiến lược gia người Bồ cũng chính là ví dụ điển hình cho sự thất bại khi sử dụng công thức này. Còn nhớ ở mùa này, Mourinho từng bảo: Arsene Wenger là chuyên gia thất bại và Manuel Pellegrini – Man City chỉ được xây dựng cho thành công ăn xổi. Thế nhưng cuối cùng thi ai cũng thấy, Chelsea của Mourinho mới chính là đội bóng thất bại nặng nhất.

Vậy điểm yếu ở đây là gì? Sử dụng quá nhiều và lặp đi lặp lại. Đơn giản, khi bạn sử dụng không hiệu quả thì đối thủ có nhiều cơ hội để phản pháo cũng như khiến thế trận trên sân nhanh chóng bị lật tẩy. Một khi nó không có gì mới mẻ, đòn tâm lý đương nhiên sẽ không phát huy tác dụng theo đúng ý muốn. Từ khi đặt chân về lại sân Stamford Bridge, Mourinho từng nhận mình là “người hạnh phúc” hay đánh giá Chelsea chỉ là “chú ngựa nhỏ” trước Arsenal, Man City và Liverpool trong cuộc đua danh hiệu Premier League. Và rồi tất cả đều tan biến giấc mộng đòn tâm lý đó khi nó tỏ ra quá cũ kỹ.

Real Madrid đừng trông cậy vào đòn tâm lý chiến trước Atletico Madrid. Ảnh: Internet

Nói như trung vệ Ramos trước trận chung kết Champions League trước đối thủ Atletico Madrid: “Quan điểm cá nhân tôi, Atletico Madrid là đội bóng vĩ đại. Họ đã chứng tỏ được đẳng cấp để trở thành nhà vô địch (La Liga). Họ được đánh giá cao hơn chúng tôi trong trận chung kết”. Đây rõ ràng không phải là câu nói đơn thuần mà là đòn tâm lý thật sự dành cho Atletico Madrid. Câu nói này nhiều khả năng sẽ khiến đối thủ tự nhận mình trên cơ để rồi rơi vào bẫy. Thế nhưng có khi lại trở thành đòn tâm lý cho chính mình bởi đánh mất tự tin trước đối thủ. Đơn giản, nếu đó là câu nói xuất phát từ chiến lược Ancelotti thì mọi chuyện sẽ khác hoàn toàn đằng này nó lại thể hiện qua trung vệ trụ cột. Nói một cách dễ hiểu, đòn tâm lý chiến phải được thể hiện đúng người, đúng thời điểm nếu như không muốn phản tác dụng.

Khả năng bị trả thù kiểu “gậy ông đập lưng ông” ở đòn tâm lý chiến cũng thường xuyên xuất hiện. Việc nói quá nhiều có thể khiến đội bóng bị lộ bài hoặc thậm chí người trong cuộc cũng mất phương hướng theo. Alex Ferguson, Mourinho, Rodgers, Pellegrini hay Pep Guardiola .. đều bậc thầy tâm lý chiến trong làng túc cầu thế giới nhưng không phải lúc nào họ cũng thành công với công thức này. Điểm yếu còn thường xuất hiện mỗi khi đối đầu với những đội bóng theo kiểu “điếc không sợ súng”.

Kết luận

Real Madrid đang chơi đòn tâm lý chiến trước Atletico Madrid. Dẫu vậy, đoàn quân của Simeone không phải là đội bóng tầm thường để dễ dàng trở thành con rối trước các câu nói mang kiểu tâng bốc như vậy. Bởi người Real Madrid nên nhớ bài học mang tên Chelsea, đội bóng được dẫn dắt dưới bàn tay của ông Vua tâm lý chiến Mourinho nhưng cũng đã bị Simeone đã bay khỏi bán kết ngay tại thánh địa Stamford Bridge. Thế mới nói: thay vì nói nhiều như vậy thì Ronaldo cùng các đồng đội nên tập trung luyện tập để tìm ra đấu pháp đánh bại đối thủ.